Podatek VAT to inaczej potocznie podatek od towarów i usług. Jest to danina, która dotyczy zarówno sprzedawców, jak i nabywców, ponieważ jego wartość jest zawsze doliczona do wartości netto przy transakcji kupna-sprzedaży.
Cała technika rozliczenia podatku VAT powoduje, iż w rzeczywistości jego wysokość jest przerzucona na konsumenta. Podatek VAT jest rozpoznany po kolei na każdym etapie produkcji przez podmioty wnoszące każdą wartość dodaną. Właściciel firmy, rozliczając podatek, płaci jego wysokość zależną od całej wartości netto sprzedaży.
Dodatkowo, ma prawo odliczyć podatek VAT pod warunkiem, że wydatek, z którym podatek jest związany, ma związek z działalnością opodatkowaną. Co do zasady podatek VAT powinien być minimalny ekonomicznie, czyli po prostu neutralny dla przedsiębiorcy, który nie jest ostatecznym usługobiorcą towarów lub usług.
W związku z tym wyróżniamy dwa rodzaje podatku VAT:
- Podatek VAT należny
- Podatek VAT naliczony
Pierwszy podatek to kwota zobowiązania, która zaczyna się w momencie wystawienia faktury sprzedaży. Wartość VAT należnego podatku podlega wpłacie do urzędu skarbowego. Podatek VAT naliczony to wartość, o jaką nabywca może obniżyć swój podatek VAT należny w deklaracji VAT. Należy również dodać, że przy podatku VAT jest obowiązek złożenia deklaracji VAT. Na czym to polega?
Podatek VAT zaliczany jest do podatków pośrednich, a jego nazwa bierze się ze sposobu świadczenia. Nie jest on płacony bezpośrednio w urzędzie skarbowym, ale w trakcie nabycia towaru lub usługi (zawierającą już cenę brutto). Tzw. czynny każdy podatnik VAT ma obowiązek złożyć w urzędzie deklaracje VAT w odpowiednim terminie:
- do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni – dotyczy to rozliczania VAT miesięcznie w deklaracji VAT-7,
- do 25. dnia miesiąca następującego po zakończonym kwartale – dotyczy rozliczania VAT kwartalnie w deklaracji VAT-7K.
Jeżeli w wygenerowanej deklaracji VAT wystąpi nadwyżka podatku należnego (od sprzedaży) nad naliczonym podatku (od zakupu), to podatnik ma obowiązek zapłaty tego podatku do urzędu.